तलाठी कार्यालय, ग्रामपंचायत कार्यालय, तहसील कचेरी, पंचायत समिती, RTO कार्यालयास क्षेत्रभेट | लोकसेवा हक्क अधिनियम-1 | इयत्ता सहावी ते आठवी | आनंददायी शनिवार
१९) लोकसेवा हक्क अधिनियम
उपक्रम क्रमांक : १
उपक्रमाचे नाव : तलाठी कार्यालय, ग्रामपंचायत कार्यालय, तहसील कचेरी, पंचायत समिती, RTO कार्यालयास क्षेत्रभेट.
उद्देश : ग्रामपंचायत कार्यालय, तहसील कचेरी, पंचायत समिती, तलाठी, RTO कार्यालय, यामार्फत मिळणाऱ्या सेवांची माहिती घेणे.
पूर्वनियोजित कृती :
• शासकीय कार्यालयांच्या कामकाजाच्या दिवशी क्षेत्रभेटीचे आयोजन करण्यासाठी शासकीय सुट्ट्यांची माहिती घेतात व यानुसार क्षेत्रभेटीचे नियोजन करतात.
शासकीय कार्यालयातील संबंधित अधिकारी व कर्मचारी यांना क्षेत्रभेटीची पूर्वसूचना देतात.
शिक्षक स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या विविध कार्यालयांविषयी माहिती गोळा करतात.
> ग्रामपंचायत (ग्रामीण विभाग)
> पंचायत समिती/तहसील कार्यालय (ग्रामीण विभाग)
> क्षेत्रीय कार्यालय (शहरी विभाग)
• विद्यार्थ्यांना उत्पन्नाचा दाखला, जातीचा दाखला, जात पडताळणी प्रमाणपत्र, रहिवाशी प्रमाणपत्र, नॉन क्रिमिललेयर प्रमाणपत्र इत्यादीविषयी पायाभूत माहिती सांगतात.
• कोणत्या स्वरूपाचे प्रश्न विचारायचे याची शिक्षक विद्यार्थी चर्चा करतात.
क्षेत्रभेटीच्या दरम्यान विचारावयाच्या प्रश्नांची विद्यार्थ्यांना यादी करण्यास सांगतात. विद्यार्थ्यांना सुचवलेल्या विषयानुरुप प्रश्ननिर्मिती करण्यास सांगतात.
• विद्यार्थ्यांनी काढलेल्या प्रश्नांची तपासणी करून प्रश्नांचे अंतिमीकरण करतात.
विकसित होणारी कौशल्ये- प्रश्ननिर्मिती, संवाद कौशल्य, माहिती संकलन
आवश्यक साधनसामग्री उत्पन्नाचा दाखला, जातीचा दाखला, जात पडताळणी प्रमाणपत्र, नॉन क्रिमिलियर प्रमाणपत्र इत्यादीचे नमुने.
शिक्षक कृती :
१) विद्यार्थ्यांना दहावीनंतर, बारावीनंतर आवश्यक असलेले दाखले किंवा प्रमाणपत्र यांची माहिती मिळवण्यासाठी जवळच्या ग्रामपंचायत, तहसील कार्यालय, ग्रामपंचायत, क्षेत्रीय कार्यालयास भेटीचे नियोजन करतात.
२) विद्यार्थ्यांचे ५-५ किंवा १० १० याप्रमाणे गट करतात.
३) ग्रामपंचायत/तहसील कार्यालय/क्षेत्रीय कार्यालय या ठिकाणी प्रत्यक्ष क्षेत्रभेट विद्यार्थ्यांसह आयोजित करतात.
४) विद्यार्थ्यांना माहिती घेत असताना आवश्यकतेनुसार मार्गदर्शन करतात.
विद्यार्थी कृती :
१) विद्यार्थी क्षेत्रभेटीच्या दरम्यान विचारल्या जाणाऱ्या प्रश्नांची निर्मिती करतात.
जसे उत्पन्नाचा दाखला काढण्यासाठी कोणकोणत्या कागदपत्रांची आवश्यकता असते ?
उत्पन्नाचा दाखला काढण्यासाठी कोठे जावे लागते ?
• उत्पन्नाच्या दाखल्याची वैधता किती वर्ष असते ?
२) ग्रामपंचायत/तहसील कार्यालय / क्षेत्रीय कार्यालय या ठिकाणी प्रत्यक्ष क्षेत्रभेटीमध्ये सहभागी होतात.
३) विविध दाखले/प्रमाणपत्रांना अनुसरून संबंधिताना प्रश्न विचारतात.
उदा.
. १) वरील सर्व दाखले देणारे संबंधित अधिकारी कोण असतात ?
२) वरील सर्व दाखले /सेवा उपलब्ध करून घेण्याचा कालावधी किती असतो ?
३) जर उपलब्ध वेळेत दाखले / सेवा नाही मिळाली तर आपील कोणाकडे करायचे ?
४) उपलब्ध वेळेत संवा उपलब्ध नाही झाली तर शास्तीची तरतूद काय आहे?
५) नागरिकांनी खोटी माहिती पुरवून सेवा उपलब्ध करून घेतली तर कोणत्या शिक्षेची तरतूद आहे ?
४) प्राप्त माहितीचे लेखन व संकलन करतात.
५) मिळालेल्या माहितीवर आधारित सहध्यायी व शिक्षक यांच्यासोबत चर्चा करतात.
संदर्भ साहित्य :
१) प्रश्नावली
२) पेन्सिल
३) पेन
४) कोरे कागद
